2487 Toplu Konut Kanunu
Konu ve Kapsam
Konut ihtiyacının, toplu konut inşaası suretiyle karşılanması, konut ihtiyacı olanlarla inşaat yapanların tabi olacağı usul ve esasların düzenlenmesi, devletin yapacağı desteklemeler için Kamu Konut Fonunun oluşturulması ve kullanılması bu Kanun hükümlerine tabidir.
Tanımlar
Bu Kanunda yer alan ve özelliği bulunan tanımlar;
1. Toplu Konut: Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce imar planı tasdik edilmiş ve inşaata hasar hala getirilmiş yerlerde en az ikiyüz (200), yeni açılacak ve yüz ölçümü en az onbeş (15) Hektar olan yerleşme alanlarında inşa edilecek 750 ila 1000 konutun ve bunların ortak kullanma tesis ve alanları ile iş yerlerinin bütününü ifade eder.
2. Toplu Konut Yerleşme Alanı: Bu Kanuna göre toplu konutların inşa edileceği alanlardır.
3. Sosyal Konut: Toplumun yaşama şartlarına, sosyal yapısına, örf ve adetlerine uygun, düşük maliyetli ve brüt inşaat alanı yüz metrekareyi aşmayan konuttur.
Bu Kanunda geçen konut kelimesi sosyal konut anlamındadır.
4. Altyapı: Malzeme ve tesisat standartları ilgili yönetmeliğinde tanımlanan yol, su, elektrik, kanalizasyon v.b. tesislerin bütünüdür.
5. Hak Sahibi: Toplu konut yerleşme alanlarında konut edinmek üzere bir bankada yapı tasarrufu hesabı açtıran ve bu Kanunda öngörülen şartlara göre kendisine konut ön tahsisi yapılan kişiye denir.
Hak sahibi olabilmek için herhangi bir yerleşme yerinde kendisinin, eşinin veya velayeti altındaki çocuklarının bağımsız bir konutu olmaması, alt veya orta gelir grubunda yer alması, Toplu Konut Yüksek Kurulunca tespit edilecek diğer şartlara sahip olması esası aranır.
6. Kooperatifler, Kooperatif Birlikleri ve Sosyal Güvenlik Kurumları : Bu Kanunda «kooperatif» bütün üyeleri bu Kanunun hak sahibi tanımına uyan yapı kooperatifi; «kooperatif birlikleri» bu yapı kooperatiflerinden meydana gelen kooperatif birlikleri, «sosyal güvenlik kurumları» Kanunlarında üyelerine konut sağlama veya bu amaçla ikrazda bulunma yükümlülüğü bulunan sosyal güvenlik kurumlan anlamında kullanılmıştır.
7. Satış Fiyatı : Arsa ve inşaat işleri karşılığı olarak Kamu Konut Fonundan yapılan harcamalar ile imar ve iskân Bakanlığınca gerekli görülecek diğer giderlerin karşılığı olarak bulunacak meblağdan sosyal konut veya iş yeri başına düşen bedele denir.
8. Teşvik Primi: Yapı tasarrufu hesabının teşvik edilmesi amacıyla, bu Kanunda getirilen esaslara göre hak sahibinin tasarrufuyla orantılı olarak, yapı kredisi borcundan düşülecek meblağa denir.
9. Yapı Tasarrufu Hesabı: Toplu konut yerleşme alanlarında konut edinmek amacıyla bir bankada açtırılan tasarruf hesabıdır.
10. Yapı Tasarrufu Kredisi: Konutun hak sahibine tesliminden sonra yapı tasarrufu hesabı açılan banka tarafından hak sahibi lehine Kamu Konut Fonuna yatırılan ve yapı tasarrufu hesabında biriken toplam meblağın birbuçuk (1,5) katından az olmayan krediye denir.
11. Yapı Kredisi: Konutun satış bedelinden hak sahibinin yapı tasarruf hesabındaki toplam meblağ ve yapı tasarruf kredisi düşüldükten sonra bulunacak miktardır ve teşvik primi bu miktarın içindedir.
12. Yapı Yaklaşık Maliyeti: inşaat ihalesinin kesinleşmesinden sonra sözleşme şartlarına ve inşaatın kesinleşen ihale bedeline göre, arsa ve altyapı dikkate alınarak hesaplanacak konut veya iş yeri tahmini maliyetine denir.
13. Yerleşme Yeri: Nüfusu, Toplu Konut Yüksek Kurulunun tanıyabileceği istisnalar dışında, otuzbini (30.000)’i aşan, kentler ile nüfusu ne olursa olsun 11 merkezlerine ve imar ve iskan Bakanlığınca tespit edilen gelişme yörelerine denir. Kanunun bu maddesindeki ve diğer maddelerindeki nüfus büyüklükleri, en son genel nüfus sayımına göre tespit edilen nüfus büyüklükleridir.
Toplu Konut Yerleşme Alanlarının Tespiti
1. İmar ve İskan Bakanlığı Yerel Yönetimlerle İşbirliği yaparak toplu konut yerleşme alanlarını tespit eder. Bu tespitte, tarım arazisinin korunması ve kentlerin gelişme yön ve hızları değerlendirilerek buraların gelecekteki ihtiyaçları dikkate alınır.
2. Kurulmakta olan organize sanayi bölgesi, baraj, santral, ağır sanayi, liman ve benzeri tesislerin hızla geliştireceği yerleşme alanlarında ve sağlıksız şehirleşme ve gecekondulaşmanın önemli boyutlara ulaştığı yerlerdeki uygulamaya öncelik verilir.
3. İmar ve İskân Bakanlığınca toplu konut alanı olarak tespit edilen yerler kamulaştırma programlarına uygun bir plan dahilinde ilan edilir ve tapuya şerh verilir.
Kadastro Çalışmalarının Yapılması
1. İlan edilen toplu konut yerleşme alanlarının kadastro işlemleri öncelikle yaptırılır.
2. Uyuşmazlıklarda dava ve takipler yerleşme alanlarının aynına değil bedeline ilişkin olarak yürütülür ve sonuçlandırılır. Uyuşmazlıkların çözümlenmemiş olması arazinin toplu konut yapımına tahsisine engel sayılmaz.
Arazi ve Arsa Sağlanması
Bir yerin toplu konut yerleşme alanı olarak ilan edilmesinden sonra kamulaştırma hakkı doğar. Kamulaştırma bedelinin tespitinde toplu konut yerleşme alanlarının ilanından önce yapılmış son vergi beyanındaki taşınmaz mal değeri esas alınır. Beyan tarihi ile kamulaştırma tarihi arasında bir yıldan fazla zaman geçmiş ise, arada geçen zaman için Ticaret Bakanlığınca yayınlanmış toptan eşya fiyat endeksleri dikkate alınarak kıymet takdiri yapılır. Ancak bu şekilde takdir edilecek kıymet farkı beyan edilen değerin bir mislini aşamaz.
Toplu konut yerleşme alanları içindeki Hazine arazi ve arsaları herhangi bir bedel, vergi, resim ve harç alınmaksızın toptu konut yapımı için tahsis edilir.
İmar Planlarının Yapılması
Toplu konut yerleşme alanı olarak tespit edilen sahalarda İmar ve İskan Bakanlığınca nazım planlar öncelikle hazırlanır. Kamulaştırma veya devir işlemleri tamamlanmış alanlardan başlamak kaydıyla tatbikat planları süratle yapılır veya yaptırılır.
Tevhit, İfraz, Terk, İrtifak Hakkı İşlemleri ve inşaat İhalesi İçin Gerekli Teknik Belgelerin Hazırlanması
1. Toplu konut yerleşme alanlarında tatbikat planlarına uygun ve tescile esas olacak tevhit, ifraz, terk ve irtifak hakkı işlemleriyle ilgili teknik çalışmalar yapılır ve parselasyon planları hazırlanır. Hazırlanan parselasyon planları tapuya tescil ettirilir.
2. Toplu konut yerleşme alanlarının altyapı anaplanları geliştirilir ve şehir altyapısına bağlantısının uygulama projeleri yapılır.
3. Toplu konut yerleşme alanlarında imar uygulamasını, yapıların konumunu ve çevre düzenlemesini belirleyen, uygun ölçekli vaziyet planlan hazırlanır. Vaziyet planlarına uygun olarak konutların, ortaklaşa kullanılacak yerlerin ve işyerlerinin mimarlık ve mühendislik taslak projeleri, yapı ekonomisi araştırma raporları, teknik ve idari şartnameler ve ön keşif dosyalan hazırlanır. Bu iş ve işlemler İmar ve İskan Bakanlığınca yapılabileceği gibi tespit edilecek plan ve proje yaptırma usulüne uygun olarak İhale yoluyla da yaptırılabilir.
4. Kooperatifler, kooperatif birlikleri ve sosyal güvenlik kurumları tatbikat planlarına uygun olmak kaydıyla yukarıda belirtilen hazırlık ve çalışmaları kendileri yaparlar; projelerini ilgili belediyesine ve İmar ve İskan Bakanlığına onaylatırlar.
Kooperatiflerle, Kooperatif Birliklerine, Sosyal Güvenlik Kurumlarına ve Kamu Hizmet Tesisleri için Kamu Kuruluşlarına Arsa Tahsisi
Toplu konut yerleşme alanlarında; kooperatifler, kooperatif birlikleri ve sosyal güvenlik kurumlarından arsası olmayanlara tatbikat planlarına uygun olarak, İmar ve İskan Bakanlığınca arsa tahsis edilir. Arsa tahsis edilen bu kuruluşlar tahsis şartlarına uymadıkları takdirde tahsis iptal edilir.
Toplu konut yerleşme alanlarının imar planlarında, kamu tesis ve hizmetleri için ayrılan sahalar, maliyet fiyatı üzerinden ilgili kamu kuruluşlarına devredilir. Bu arsalara bedeli ilgili kamu kuruluşu bütçesinden Kamu Konut Fonuna aktarılır.
İnşaat İşlerinin Yürütülmesi
1. İmar ve iskan Bakanlığı, toplu konut inşaat işlerini müteahhit firmalara veya kamu kuruluşlarına yaptırır.
2. Altyapı inşaat işleri öncelikle yaptırılarak toplu konut yerleşme alanı üstyapı inşaatına hazır hale getirilir.
3. Altyapı ve üstyapı inşaat işleri gerekli ve yararlı görülürse birlikte de yaptırılabilir. inşa edilecek konutların ihalesinde en az ikiyüz (200) konut ölçüsü uygulanır.
4. İnşaat ihalesine katılacak müteahhit firmalar mimarlık ve mühendislik avan projelerini ve tekliflerini teknik ve idari şartnamelerine uygun ve bu şartnamelerde öngörülmüş ise seçenekli olarak hazırlar ve İmar ve İskân Bakanlığına verirler.
5. Kamu kuruluşlarına yaptırılacak İşler, İmar ve İskân Bakanlığı ile ilgili kuruluş arasında düzenlenecek protokole göre yapılır.
6. İmar ve İskan Bakanlığınca yapılacak ihalelerde teklif alma yolu, birim fiyat veya anahtar teslimi fiyat usul ve esaslarının ne şekilde uygulanacağı yönetmelikte gösterilir ve seçilen usul, ihale konusuna göre önceden yapılacak ilanda ve idari şartnamede açıklanır.
7. İhaleyi kazanan firma avan projeleri geliştirerek tatbikat projelerini hazırlar ve İmar ve İskan Bakanlığına onaylatır.
Kamu Konut Fonu
1. Bu Kanunla öngörülen hizmetlerin gerçekleştirilmesi için Türkiye Emlak Kredi Bankasında «Kamu Konut Fonu» adı ile bir fon kurulur. Kamu Konut Fonu aşağıdaki unsurlardan oluşur :
a. Her yıl bütçe kanunu ile bu fona aktarılmak üzere, Maliye Bakanlığı bütçesine, gider bütçesinin yüzde beşinden (% 5) az olmamak üzere konacak ödenek;
b. Fon varlığına aktarılan krediler ve kredi faizleri;
c. Bakanlar Kurulunca tespit edilecek ihtiyaç ölçüsünde (a) ve (b) bendleriyle oluşturulan gelirlerin en çok yüzde yirmibeşine (% 25) kadar Maliye Bakanlığının tespit edeceği şartlara göre ve Hazine kefaletinde, Türkiye Emlak Kredi Bankasınca Kamu Konut Fonu adına çıkartılacak Toplu Konut Tahvillerinin satış hasılatı;
d. Bu Kanun uyarınca inşa edilen konutlardan hak sahibine devri yapılamamış olanların ve işyerlerinin satış v.b. gelirleri;
e. Kamu Konut Fonu adına alınabilecek bağış ve yardımlar v.b. gelirler;
f. Hazine arsaları üzerine yapılan konut ve işyerlerinin arsa maliyet bedelleri.
2. Bu maddenin 1 nci fıkrası (a) bendine göre ayrılan ödenek Mali yıl başından itibaren yılı içinde üçer aylık dönemlerin başında, Maliye Kamu Konut Fonuna aktarılır. Toplu Konut Tahvillerinin satış hasılatı tahsilini izleyen ay içinde Kamu Konut Fonuna yatırılır.
Kamu Konut Fonunun Kullanılması
Kamu Konut Fonundan her mali yıl başında, daha önce yapılmış tahsisler dışında bu fonda toplanmış olan meblağlardan o mali yıl içinde :
1. Toplu konut yerleşme alanlarındaki arazi ve arsaların kamulaştırılması veya devri için yüzde onikiden (% 12) az olmamak üzere,
2. Toplu konut projeleri ile ilgili her türlü altyapı ve üstyapı projelendirme hizmetleri ve inşaat işleri ile yapı tasarrufu hesaplarına teşvik primi ve yapı tasarrufu kredilerine faiz farkı için yüzde seksenden (% 80) az olmamak üzere,
3. Toplu konut inşaatlarında kullanılan malzeme, yapı elemanı ve araçlar üreten sanayi ve inşaat kuruluşlarına, yatırım, işletme ve teçhizat kredisi; Türkiye Emlak Kredi Bankası, sosyal güvenlik kurumlan ve yerel yönetimler tarafından toplu konut yapımı ile ilgili olarak kurulan inşaat şirketlerine sermaye ve işletme kredisi olarak yüzde beşten (% 5) fazla olmamak üzere,
4. Kamu kuruluşlarınca veya destekleyecekleri özel kuruluşlarca konutla ilgili proje, standard ve teknolojilerin, yapı ve tesisat gereçlerinin araştırılıp geliştirilmesi, enerji tasarrufu sağlayıcı ve çevre kirlenmesini azaltıcı araştırmalar için; yüzde üçten (% 3) fazla olmamak üzere,
Tahsis yapılır.
Kamu Konut Fonundan Tapılacak ödemeler
1. İhale idari şartnamesinde veya işin verilmesini düzenliyen protokolde öngörülmüş ise toplu konut inşaatı ile ilgili iş ve hizmetlerde teminat karşılığı avans verilir.
2. Toplu konut inşaatı işlerinin ihalesinde, inşaat süresinin iki yılı aşmayacak şekilde planlanması esas alınır. Coğrafi şartlar ve diğer hususlar dikkate alınarak İmar ve İskân Bakanlığınca bu süre artırılır veya azaltılır. Yapılacak sözleşmelerde işin öngörülen süreden önce tamamlanması halinde bir erken bitirme primi ödenmesi hükme bağlanır. Bu prim gün itibariyle gecikme cezasından noksan ve toplam olarak taahhüt bedelinin yüzde üçünden (% 3) fazla olamaz. Süre uzatmalı işlere bu prim verilmez.
3. Bu Kanundan yararlanacak olan kooperatif, kooperatif birlikleri ve sosyal güvenlik kurumlarının mühendislik ve mimarlık proje giderleri kendileri tarafından karşılanır. Alt ve üstyapı İnşaat işlerini kendi inşaat şirketleri ile, emaneten veya ihale yolu ile yürütürken yapacakları harcamalar Kamu Konut Fonundan karşılanır.
Maliyet, Satış ve Devir Fiyatları
Bu Kanun çerçevesinde inşa edilecek konut ve işyerlerinin yapı yaklaşık maliyetleri; arazi veya arsa maliyeti veya takdiri bedeli alt ve üstyapı projelendirme giderleri, altyapı için yapılmış ve yapılması planlanan tahmini harcamalar, inşaat ihale bedeli ile takdir edilecek idari ve diğer giderler gözönünde bulundurularak ve inşaat süreleri dikkate alınarak İmar ve İskân Bakanlığınca belirlenir.
Konut ve işyeri satış veya devir fiyatları, yapı yaklaşık maliyetinin belirlenmesinde dikkate alınan unsurlar gözönünde bulundurularak ve fiili harcamalara göre tespit edilir.
Konut Maaliyetlerinin Bankalara Bildirilmesi ve Yapı Tasarruf Hesabının Açılması
1. Toplu konut yerleşme alanlarında inşa edilecek konutların inşaat ihalesi ve sözleşmesi yapıldıktan sonra İmar ve İskan Bakanlığı tarafından çeşitli büyüklükteki konutlar için ayrı ayrı hesaplanan yapı yaklaşık maaliyetleri, ilgili bankalara bildirilir. Bu yerleşme alanlarında konut edinmek isteyenler hak sahibi olabileceklerini gösteren belgelerle bu Kanunun 26 ncı maddesinde belirtilen esaslara uygun bir bankaya başvururlar, talip oldukları konutun yerini ve büyüklüğünü bildirirler ve yapı tasarrufu hesabı açtırırlar. Başvuru belgelerinin doğruluğu Türkiye Emlak Kredi Bankasınca bir yıl içinde tetkik edilir.
2. Yapı tasarrufu hesabı açtıran yurttaş, o tarihte nüfusu beşyüzbini (500.000) aşmayan yerleşme yerlerinde brüt seksenbeş (85) metrekareye kadar olan konutlar için yapı yaklaşık maliyetinin yüzde yirmisini (% 20); brüt 85-100 metrekare arasındaki konutlar için ise, yapı yaklaşık maliyetinin yüzde yirmibeşini (% 25) üç yıl içinde bu hesaba yatırır. Hesaba bir yılda yatırılacak para, üç yılda yatırılacak miktarın yüzde yirmibeşinden (% 25) az olamaz. Bu oranlar nüfusu beşyüzbini (500.000) aşan yerleşme yerlerinde ayrıca yüzde iki (% 2) artırılır.
3. Kooperatifler, kooperatif birlikleri ve sosyal güvenlik kurumları vasıtasıyla konut edinmek isteyen yurttaşlar, yapı tasarrufu hesaplarını bu kuruluşlar aracılığıyla açtırırlar. Arsası olan bu gibi kuruluşlara kredi önceliği verilir.
4. Bu Kanunun 2 nci maddesinde tanımlanan teşvik primi, hak sahibinin yapı tasarrufu hesabını açtırmasından iki tam yıl sonra belirlenerek hak sahibi adına alacak olarak kaydedilir ve yapı kredisi borcundan düşüleceği kendisine bildirilir.
Hak sahibi yapı tasarrufu hesabında üç yıl boyunca biriktirmesi gereken toplam meblağın en az yüzde yetmişbeşini (% 75) ikinci yılın sonuna kadar tamamlamışsa, teşvik priminden bu üç yıllık toplam meblağın yüzde yirmibeşi (25) oranında yararlanır. İkinci yılın sonunda biriktirdiği yüzde yetmiş beşin (% 75) altındaysa, teşvik priminden yüzde onbeş (% 15) oranında yararlanır.
5. Yapı tasarrufu hesabında yapı yaklaşık maliyeti (üzerinden hesaplanarak biriktirilen miktar, konutun teslimi sırasında hesaplanan satış veya devir bedelinin bu maddenin 2 nci fıkrasında belirlenen yüzdelerinden az ise, hak sahibine altı aydan iki yıla kadar bir süre tanınarak, hesabındaki tasarrufu Kamu Konut Fonuna aktarılmak üzere gereken meblağa tamamlaması istenir.
6. Hak sahiplerinin satın almak istemediği konutlar peşin veya taksitle satılabilir.
Konutların Tahsisi ve Hak Sahipliğinin Başlaması
1. Bir bankada yapı tasarruf hesabı açtıran yurttaş bir toplu konut yerleşme alanında istediği konutu edinmek üzere yapı tasarrufu hesabı açtırdıktan bir yıl sonra Türkiye Emlak Kredi Bankasına başvurur. Bu başvurular değerlendirilerek, yapı tasarrufu hesabında bu Kanunla belirtilen esaslara göre gerekli tasarrufu toplamış olan ve Türkiye Emlak Kredi Bankasınca yapılan tetkikte de bu Kanun ve Yönetmeliğin öngördüğü şartlara sahip olduğu tespit edilen yurttaşların hak sahipliği başlar ve bunlara konut ön tahsisi yapılır.
2. Aynı konut için birden çok istekli olması durumunda, hesap bakiyesi en yüksek olanlar tercih edilir. Gerekirse, noter huzurunda kuraya başvurulur ve düzenlenen tutanağın bir sureti ilgili idare tarafından bir ay süreyle görünür bir yere asılır ve ayrıca ilgiliye bildirilir.
3. Sadece bir konut için hak sahibi olunabilir ve Kamu Konut Fonundan bir kere yararlanılabilir.
Hak Sahipliğinin Düşmesi
Hak sahibinin yapı tasarruf hesabını kapatması Türkiye Emlak Kredi Bankasınca bu Kanun kapsamına giremeyeceğinin tespit edilmesi durumlarında hak sahipliği düşer. Hak sahipliğinin düşmesinden sonra, yapı tasarruf hesabında birikmiş para iade tarihindeki vadesiz tasarruf mevduatı için uygulanan faiz oranına göre hesaplanacak faiziyle birlikte kendisine geri verilir.
Konutların ve İş Yerlerinin Teslim Alınması, Hak Sahiplerine Devredilmesi, Kredilerin Açılması
1. İhale şartlarına uygun olarak inşa edilen konut ve İşyerleri İmar ve İskân Bakanlığınca geçici kabulleri yapıldıktan sonra Türkiye Emlak Kredi Bankası tarafından teslim alınır ve bu durum hak sahiplerine bildirilir. Hak sahibi yapı tasarruf hesabı açtırmış olduğu bankaya yapı kredisi ve yapı tasarrufu kredisi açılması için gerekli başvuruları yapar.
2. Banka bu Kanunun 14 ncü maddesindeki tasarruf şartlarını yerine getirmiş olan hak sahiplerine, 26 ncı maddeye göre belirlenecek ölçüler içinde yapı tasarrufu kredisi acar. Bu kredi ve hak sahibinin tasarruf hesabında birikmiş olan parası banka tarafından Kamu Konut Fonuna aktarılır.
3. Konutun İmar ve İskân Bakanlığı tarafından belirlenen satış fiyatından, yapı tasarruf hesabında biriken toplam meblağ ve yapı tasarrufu kredisi düşüldükten sonra bulunan miktar, Kamu Konut Fonu tarafından «yapı kredisi» olarak açılır. Hak sahibi, yapı kredisinden teşvik primi düşüldükten sonra kalan miktar Kamu Konut Fonuna borçlanır.
4. Yapı kredisinin açılmasından sonra konut hak sahibine teslim edilir. Tapı tasarrufu kredisinin ve yapı kredisinin, bu Kanunun 20 nci maddesinde tanımlanan faiz ve süre şartlarına göre hesaplanan göre taksitleri hak sahibi tarafından ilgili bankaya ödenmeye başlanır.
5. Hak sahibine teslim edilecek konut belirlenen sürede teslim edilemezse, hak sahibi yapı yaklaşık maliyetlerine göre tespit edilmiş ve ileride ödeyeceği tahmini aylık taksidinin yüzde otuzundan (% 30) az olmayan bir geçici taksidi, yapı tasarruf hesabına yatırmaya devam eder. Konutun teslim alınması ve kredilerin açılması ile hak sahibinin taksitleri yeniden hesaplanır ve ödemeler buna göre sürdürülür.
6. Hak sahiplerine teslim edilen konutlar ve satılan işyerleri üzerinde, ilgili lehine ve Kamu Konut Fonu adına da Türkiye Emlak Kredi Bankası lehine ayrı ayrı ipotek tesis edilir.
Konut Mülkiyeti
İnşa edilen toplu konutlar, Türkiye Emlak Kredi Bankası tarafından 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu uyarınca hazırlanacak belgelere dayanılarak ve hak sahiplerinin imzaları aranmaksızın tapuya tescil ve hak sahiplerine teslim edilir. Bu konutlar on (10) yıl süre ile devir, temlik, rehin ve haciz edilemez, satış vaadi ile el değiştiremez. Bu Kanundaki vecibeleri yerine getirmeyen hak sahiplerinin konutları üzerinde Kamu Konut Fonu adına Türkiye Emlak Kredi Bankasının, Konut satış bedeli üzerinden iştira hakkı vardır.
İşyerlerinin Satılması
Toplu konut yerleşme alanlarında inşa edilen işyerleri yerel yönetimlere, yurt dışında çalışan ve Maliye Bakanlığınca belirlenen yabancı para ile ödeme yapan yurttaşlara öncelik verilerek, İmar ve İskân Bakanlığının tespit edeceği fiyatlar üzerinden satılır. Satın alanlar satış bedelini en fazla beş (5) yıllık bir dönemde taksitle ödeyebilirler ve taksitlerin tamamım ödemedikçe devir ve temlik edemezler.
Krediler, Kredi Süreleri ve Faizleri
1. Nüfusu beşyüzbin (500 000)’in altında kalan yerleşme yerlerinde brüt inşaat alanı yetmişbeş (75) metrekareye kadar olan konutlar için açılacak yapı kredileri ve yapı tasarrufu kredilerinin faizi % 5 ve ödeme süresi yirmi yıldır. Ancak brüt inşaat alanı yetmişbeş (75) metrekareden seksenbeş (85) metrekareye kadar olan konutlarda her beş metrekare için bu faizlere binde beş (%05) eklenir ve süreler, birer yıl kısaltılır. Brüt inşaat alanı seksenbeş (85) metrekareden büyük konutlarda ise seksenbeş (86) metrekarelik konutlar için hesaplanan faiz şartlarına, her beş metrekare için yüzde bir (% 1) faiz eklemesi ve bir (1) yıl süre kısaltması yapılarak yeni faiz şartları bulunur.
2. Beş metrekareden küçük küsurlar beş metrekare sayılır. Brüt inşaat alanı yüz (100) metrekareyi aşan konutlara hiç bir şeklide kredi verilmez.
3. Nüfusu beşyüzbini (500 000)’i aşan yerleşme yerlerinde uygulanacak toplu konut projelerinde, yukarıda 1 nci fıkradaki hükümler saklı kalmak şartıyla, kredi faizleri ayrıca yüzde iki (%2) artırılır, ödeme süreleri iki (2) yıl kısaltılır.
4. Bankaların açtığı yapı tasarrufu kredisine uygulanacak gerçek faiz haddi günün şartlarına göre T. C. Merkez Bankasının teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca tespit edilir. Bu faiz haddi ile hak sahibinin ödediği faiz oranı arasındaki farka göre hesaplanan faiz farkı ladesi Kamu Konut Fonu tarafından ilgili bankaya toplam ödeme süresi boyunca yıllık eşit taksitlerle yatırılır.
5. Yukarıdaki faiz oranlarının tespitine esas olacak konut metrekare olanları ilgili makamlarca onaylanmış tatbikat projelerine göre tespit edilir.
Diğer Kaynaklardan Kredi Alanlar
Kamu Konut Fonu dışındaki bir kaynaktan konut edinmek amacıyla kredi sağlayan ve durumları bu Kanunun hak sahipliği tanımına uyan yurttaşlar da Kamu Konut Fonu kredilerinden yararlanabilirler ve bu amaçla yapı tasarrufu hesabı açtırabilirler.
Kooperatif, Kooperatif Birlikleri ve Sosyal Güvenlik Kurumları İle İlgili Uygulamalar
Kooperatifler, kooperatif birlikleri ve sosyal güvenlik kuramlarına arsa tahsisi işlemleri, bu kuruluşların proje hazırlama ve İnşaat İşlerini yürütme ve kredilendirme şekilleri. Kamu Konut Fonu ve bankalarla ilişkileri ve bu kuruluşlara verilecek öncelikler bir yönetmelikle belirlenir.
Yurt Dışında Çalışan Türk Vatandaşlarına (Yabancı Para Karşılığında) Konut ve İşyeri Satışı
Yurt dışında çalışan Türk vatandaşları, bu Kanunun tanımladığı hak sahipliği kaydı aranmaksızın Maliye Bakanlığının belirleyeceği usullere uygun olarak ve yabancı paralarla ödeme yapmak şartı ile, yurt içi veya yurt dışındaki Türk bankalarında, toplu konut yerleşme alanlarında yapılan konutlar için yapı tasarrufu hesabı açtırabilir ve bu Kanunun öngördüğü kredilerden ve teşvik primlerinden yararlanabilirler.
Açılmış yapı tasarrufu hesabım kapattıkları takdirde, hesaplarında birikmiş parayı yabancı para olarak geri alabilirler.
Belediye Sınırları Dışındaki Toplu Konut Yerleşme Alanları
Belediye sınırları dışında kalan toplu konut yerleşme alanlarında hizmetlerin ne şekilde tedvir edileceği ve mahalli yönetimin nasıl tesis edileceği İmar ve İskan Bakanlığının görüşü alınarak İçişleri Bakanlığının teklifi ve Bakanlar Kurulu Karan ile düzenlenir.
Toplu Konut Yerleşme Alanlarında Yönetim, Bakım ve Onarım İşleri
Toplu konut yerleşme alanlarındaki bina ve bina altyapı bağlantılarıyla çevrenin; bakım, onarım, geliştirme, işletme ve yönetim hizmetleri, masrafları mülk sahiplerinden karşılanmak şartıyla, İlgili belediyelerce kurutacak veya bu konuda uzmanlaşmış özel kuruluşlara belediye hizmetleriyle koordineli olarak yaptırılır.
Bankaların Yükümlülükleri ve Denetlenmesi
1. Yapı tasarrufu hesabı, 7129 sayılı Bankalar Kanununa göre tasarruf mevduatı kabulüne yetkili milli bankalarca açılır, özel kanunla kurulmuş kamu bankalarının kuruluş kanunlarındaki hükümler saklıdır.
Konutlar hak sahibine teslim edildiğinde, bankalar yapı tasarrufu hesabında toplanan tasarruf miktarı ile kendi kaynaklarından açacakları yapı tasarrufu kredisini Kamu Konut Fonuna bir ay içinde yatırırlar. Hak sahiplerinin ödeyeceği borç taksitlerinden yapı kredisini ilgilendiren bölümü ise tahsilini izleyen ay İçinde Kamu Konut Fonuna intikal ettirilir.
Bankalar, hak sahipliğinin düşmesi dışında bir nedenle yapı tasarrufu hesaplarına herhangi bir faiz veremez, başka bir menfaat sağlayamazlar.
Toplu konut yapımını teşvik amacıyla bankaların açacağı yapı tasarrufu kredisi ve bunların yıllık limitleri 1211 sayılı T. C. Merkez Bankası Kanununun 4 ncü ve 40 ncı maddeleri uyarınca, T. C. Merkez Bankası tarafından belirlenir. Yapı tasarrufu kredisi, hak sahibinin yapı tasarrufu hesabında biriktirdiği meblağ ile bu Kanunun 14 ncü maddesinin 5 nci fıkrasında belirtilen ilave meblağ toplamının bir buçuk (l.5) katından az olamaz.
2. Bankaların bu Kanun gereğince yapacakları iş ve işlemlere ilişkin denetimi 7129 sayılı Bankalar Kanununun 28 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile değişik 60 ve 61 nci maddelerine göre Bankalar Yeminli Murakıpları tarafından yapılır.
Türkiye Emlak Kredi Bankasının Görevleri
Türkiye Emlak Kredi Bankası, Kuruluş Kanununda tanımlanan görevleriyle birlikte Kamu Konut Fonu muhasebesi, konut ve işyeri için yurttaşların başvurusu ve hak sahipliği işlemlerinden konut tahsis ve tescil işlemlerine kadar geçen tüm işlerin yürütülmesiyle görevlidir.
Türkiye Emlak Kredi Bankası ayrıca bu Kanunun 11 nci maddesinin 3 ncü fıkrasında tanımlanan kredilerin Toplu Konut Yüksek Kurulunun kararlaştıracağı faiz oranı, süresi ve şartlarına göre açılması ve izlenmesiyle yükümlüdür.
Türkiye Emlak Kredi Bankası bu Kanunda belirlenen diğer görevleri de yapar.
Mevduat Munzam Karşılıklarının Azaltılması
Bankaların mevduatlarından konut kredilerine ayıracakları kısım için alınacak mevduat munzam karşılıkları T. C. Merkez Bankasının teklifi ve Yüksek Planlama Kurulunun uygun görüşü ile Bakanlar Kurulu kararı ile azaltılabilir.
Kamu Konut Fonunun Denetlenmesi
Kamu Konut Fonu Maliye Bakanlığının denetimine tabidir. Bu denetim ile ilgili usul ve esaslar, çıkarılacak yönetmelikte belirtilir.
Toplu Konut Yüksek Kurulu
1. Başbakanın veya görevlendireceği bir yardımcısı veya bir Devlet Bakanının başkanlığında, Milli Savunma, İçişleri, Maliye, Bayındırlık, Tarım ve Orman, Sanayi ve Teknoloji, Enerji ve Tabii Kaynaklar, İmar ve İskan, Köy İşleri ve Kooperatifler ve Sosyal Güvenlik bakanlarının üye olacağı Toplu Konut Yüksek Kurulu teşkil edilir. Bu kurulun sekreterya hizmeti İmar ve İskân Bakanlığınca yürütülür.
2. Toplu Konut Yüksek Kurulu aşağıdaki görevleri yapar;
a) Kamu Konut Fonunun kullanılması ve kalkınma planı ile yıllık programlara göre, konut sektörü çerçevesinde, toplu konut faaliyetlerinin yönlendirilmesiyle ilgili genel ilke kararlarını alır ve toplu konut inşaatlarının yer alacağı yöreleri ve öncelikleri belirler.
b) Kamu Konut Fonunun, bu Kanunda tanımlanmış sınırlara uygun tahsis alanlarını belirler, zaman içinde kontrol eder ve gerekirse değiştirir.
c) Tapı tasarruf kredileri ile ilgili olarak bu Kanunda belirlenmiş süre ve faiz oranlarının, günün şartlarına uyumunu kontrol eder ve gerektiğinde bu süre ve oranların değiştirilmesini Bakanlar Kuruluna teklif eder.
d) Bu Kanunun 11 nci maddesinin 3 ncü fıkrasında tanımlanan kredilerin verilme ilkelerini tespit eder, faiz oran ve sürelerini belirler ve zaman içinde kontrol ederek gerektiğinde değiştirir.
e) Bu Kanunla belirlenen ölçeklerin dışındaki uygulamalar ve konut kredisi olarak kullanılan diğer kaynaklar ile ilgili olarak İmar ve İskan Bakanlığınca yapılacak önerileri karara bağlar.
f) Üç yılda bir veya gerektiğinde daha kısa sürelerde ait ve orta gelir gruplarıyla ilgili kıstasları belirler.
g) Bu Kanunla ilgili olarak İmar ve İskan Bakanlığının hazırlayacağı yönetmelikleri onaylar.
h) Türkiye Emlak Kredi Bankasının, bu Kanunda tanımlanan şartlarla tahvil çıkarabilmesi için Bakanlar Kuruluna öneride bulunur.
ı) Bu Kanunla kendisine verilmiş diğer görevleri yerine getirir.
3. Toplu Konut Yüksek Kurulu, biri mali yılın birinci ayında olmak üzere, yılda en az iki kere ve ayrıca Kurul Başkanının gerekli gördüğü hallerde toplanır. Toplantı ve karar usulleri Kurulun kendisi tarafından belirlenir.
İmar ve Iskan Bakanlığıma Toplu Konut Faaliyetlerinin Yürütülmesiyle İlgili Görevleri
İmar ve İskan Bakanlığı bu Kanunun kendisine verdiği görevleri yerine getirir. Bu çerçevede, Toplu Konut Yüksek Kurulunun sekreterya hizmetlerini yürütür. Kamu Konut Fonunun kullanılmasıyla ilgili yetkileri kullanır. İmar ve İskan Bakanı bu fonun ita amiridir. Bu yetkiyi gerekli gördüğü tarzda devredebilir. İmar ve İskan Bakanlığı toplu konut yerleşme alanlarım tespit eder. Kamulaştırmaları ve arsa tahsislerini yapar, İmar planlarım elde eder, proje ve inşaat ihalelerini yapar, bu amaçla gerekli teknik hazırlıkları yürütür, İnşaat işlerinin teknik ve mali denetimini yapar, konut maliyetlerini belirler, yapı malzeme ve teknolojisi geliştirme çalışmalarını organize eder ve bu Kanun kapsamında gerekli diğer hizmetleri yerine getirir.
Bu amaçla merkez ve taşra teşkilatını geliştirir.
İl Toplu Konut Kurulları
1. Toplu konut faaliyetleriyle ilgili hususları yerel çerçevede ele almak üzere İmar ve İskân Bakanlığınca belirlenecek illerde il toplu konut kurulları oluşturulur. Bu kurulların çalışma biçimi yönetmelikle düzenlenir.
İl toplu konut kurullarında, vali veya görevlendireceği bir yardımcısının başkanlığında:
a) İmar ve İskân Bakanlığı temsilcisi;
b) İlgili belediyelerin temsilcileri;
c) Varsa, il içindeki yükseköğrenim kuramlarından konuyla ilgili bir temsilci;
d) Maliye Bakanlığının ildeki ilgili teşkilatının temsilcisi;
e) Topraksu Genel Müdürlüğü ile temsilcisi;
Yer alır.
2. İl toplu konut kurulları, bölgelerindeki ;
a) Toplu konut ihtiyacıyla ilgili çalışmaları yapar, önerilerini İmar ve İskân Bakanlığına sunar.
b) Toplu konut yerleşme alanlarını, varsa istisnai durumlarıyla birlikte, İmar ve İskân Bakanlığına önerir.
c) Yerel malzeme kullanma hususunda bilgi toplar ve önerilerde bulunur.
d) Kent gelişmesi konusunda yerel kuruluşlardan gelen önerileri değerlendirir ve gerekli gördüklerini İmar ve İskân Bakanlığına sunar.
Yönetmelikler
Bu Kanunun 2,7, 9, 12,14,20,21,22,25, 29, 32, 34 ncü ve gerekil görülen diğer maddeleri ile ilgili yönetmelikler altı ay içinde yürürlüğe girecek şekilde İmar ve İskan Bakanlığınca hazırlanır.
GEÇİCİ MADDE 1
1. Bu Kanunun yürürlüğe girmesinden önce kurulmuş olan kooperatifler, kooperatif birlikleri ile sosyal güvenlik kurumlarının mevzii olarak hazırlanmış imar planlarına uygun olarak, brüt inşaat alanı yüz (100) metrekareden küçük olan konutlar için bu Kanunun esasları çerçevesinde, Kamu Konut Fonundan, bir defaya mahsus olmak üzere ve üyelerinin yapı tasarrufu hesabı açtırmaları şartı aranmaksam özel kredi verilebilir.
2. 1/1/1978 den bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihe kadar özel toplu konut yapımcıları ile konut edinme bağlantısı yapmış olan ve durumları bu Kanunun hak sahipliği tanımına giren yurttaşlara da yapı tasarruf hesabı açtırma şartı aranmaksızın bir defaya mahsus olmak üzere, brüt inşaat alanı yüz (100) metrekareden küçük konutlar için bu Kanundaki esaslar çerçevesinde Kamu Konut Fonundan özel kredi verilebilir.
3. Bu maddenin getirdiği özel kredi yardımından sadece bu Kanunun yürürlüğe girişinden sonraki birinci yıl içinde başvuranlar yararlanır. Yararlanacak kuruluş ve kişilerin başvuru şekilleriyle bu başvuruların değerlendirilme esasları, Toplu Konut Yüksek Kurulu tarafından bu Kanunun yürürlüğe girişinden sonraki ilk üç ay içinde kararlaştırılır ve ilan edilir.
Toplu Konut Yüksek Kurulunun bu konuda belirleyeceği usuller, esaslar, kıstaslar ve öncelik şartlarına göre İmar ve İskan Bakanlığı, özel krediden yararlanacak kuruluş ve kişileri tespit eder, kredilendirmenin mali planlamasını yapar ve uygular.
GEÇİCİ MADDE 2
Türkiye Emlâk Kredi Bankasınca:
1. Bu Kanunun yürürlüğe girmesinden önce sözleşmesi yapılmış ve ancak ikraza bağlanmamış olan yapı tasarrufu hesap sahiplerine açılacak krediler için,
2. Bu Kanunun yürürlüğe girmesinden önce sözleşme yapılmış olmakla beraber, henüz fiilen kullandırılmamış kooperatif kredileri için,
3. Bankanın kendi kaynağından 1/1/1978 tarihinden bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihe kadar yapıp sattığı ve yüz (100) metrekare brüt inşaat alanından az olan konutlara verdiği krediler için,
4. Bankanın kendi kaynağından 1/1/1978 tarihinden bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihe kadar kooperatiflere açtığı ve henüz ferdi olarak münasebete geçmemiş bulunduğu kooperatif üyelerine, kredinin açıldığı tarihteki bankaca uygulanan sosyal konut Ölçülerine uygun olan ve brüt inşaat alanı yüz (100) metrekareden küçük olan konut kredileri için,
Bu Kanunun tanımladığı faiz farkı iadesinin bir kereye mahsus olmak üzere uygulanma esasları Toplu Konut Yüksek Kurulunca tespit edilir. Ancak, kredilerine bu maddeyle özel destek getirilen kişilerin ve kooperatif üyelerinin bu Kanuna göre hak sahipliği için gerekil şartları taşıması gereklidir.
İlan edilecek toplu konut yerleşme alanları içinde; bu Kanunun yürürlüğe girmesinden önce kendi nam ve hesaplarına toplu konut inşa etmek üzere kurulmuş olan şirketler tarafından bu amaçla alınmış arazilerin en geç üç (3) yıl içerisinde altyapı inşaatı tamamlanarak üstyapı inşaatının % 30 una başlanması şartı ile kamulaştırılması yapılmaz.
Bu şartlann yerine getirilmemesi halinde İmar ve İskan Bakanlığı kamulaştırma hakkını tekrar kullanır.
1981 Mali yılında Kamu Konut Fonuna, verilecek ödeneğin tespitine ve bu ödeneği Maliye Bakanlığı bütçesinde açılacak tertibe ödenek kaydetmeye Bakanlar Kurulu yetkilidir.
Uygulanmayacak Kanun Hükümleri
Bu Kanuna göre yapılacak işlemler, 1050 sayılı Muhasebei Umumiye Kanunu, 2490 sayılı Artırma, Eksiltme ve ihale Kanunu ve 832 sayılı Sayıştay Kanunu hükümlerine tabi değildir,
İmar ve İskan Bakanlığınca ihale edilen toplu konut inşaatlarında 6783 sayılı İmar Kanununun 4, 8, 14 ve 18 nci maddeleri, bu Kanun uyarınca acılan kredilerle ilgili işlemlerde ise 7129 sayılı Bankalar Kanununun 28 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile değişik 38 ve 41 nci maddesi hükümleri ve 50 nci maddesinin 2 nci fıkrası hükmü uygulanmaz. Bu hükümlerle ilgili uygulama esasları bu uygun olarak hazırlanacak bir yönetmelikle düzenlenir.
Yürürlük
Bu Kanunun 10 ncu maddesinin 1 nci fıkra (a) bendi 1/3/1982 tarihinde, diğer maddeleri ise yayımlandığı tarihte yürürlüğe girer.
Yürütme
Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.